Örümceklerden korkmamıza ve tiksinmemize neden olan araknofobi, tedavi edilmediği takdirde hayatımızı kısıtlayan bir rahatsızlıktır. Kimi olaylarda örümcek ağı görme ya da ismini duyma sırasında bile çok reaksiyonla karşılaşılabilmektedir. Bu içeriğimizde araknofobi hakkında bilinmesi gerekenlere yer verildi.
Araknofobi nedir?
Araknofobi yada örümcek korkusu, örümceklerden ya da eklem bacaklılardan çok endişe olarak tanımlanır.
Örümcek ya da öbür bu çeşit hayvanlarla karşı karşıya gelen bu bireyler, çok endişe ve tasa hissederler.
Nefes almakta zorlanabilir, kalp atışları hızlanabilir, mide bulantısı, terleme ve titreme üzere fizikî semptomlar görülebilir. Örümceklerin olabileceği düşünülen ya da örümcekler zihinde canlandığında bu şahıslar bulundukları yerlerden kaçmak isteyebilirler.
Yapılan birtakım araştırmalar araknofobinin evrimsel seçilim sonucu meydana geldiğini sav eder.
Bakış açısına nazaran birtakım örümceklerin zehirli oluşu nedeniyle insanlarda tüm örümceklere karşı korkma eğilimi meydana gelmesi muhtemeldir.
Örümcek korkusuna dair dikkat çeken ögelerden biri farklı kültürlerde araknofobi olarak da bilinen rahatsızlığın yaygınlığının değişiklik göstermesidir.
Örnek olarak Batı toplumlarında ağır halde gözlenen örümcek korkusu Afrika’da örümceğin bilge bir hayvan olarak kabul edilmesi sebebiyle yaygın değildir.
Anksiyete bozuklukları kelam konusu olduğunda hayvan fobisinden kelam edilir ve bunlardan biri de örümcek fobisi olarak karşımıza çıkar.
Bireylerin fobiyi tetikleyici etkenlere maruz kalması durumunda şiddetli ve mantık dışı bir telaşa kapılması kelam mevzusudur.
Araknofobonin tespit edilmiş kesin bir nedeni bulunmamaktadır. Bu mevzu hakkında uzmanlar ortasında farklı kanılar bulunmaktadır.
Geçtiğimiz 20 yıla kadar bu rahatsızlığın örümceklerin zehirli olması yüzünden ortaya çıktığı düşünülmekteydi. Şahıslar bu yüzden örümcekleri tehdit olarak algılamaktaydı.
Son yıllarda yapılan araştırmalara nazaran ise araknofobinin temel nedeni genetik faktörlerdir.
Psikolojik kaynaklı rahatsızlıklardan biri olan araknofobinin belirtileri ortasında çok sayıda farklı etkenden kelam etmek mümkündür.
Aşağıdaki semptomlar örümcek endişesinin temel belirtileri ortasında sayılabilir:
-
Örümcekle karşılaşıldığı vakit ya da müsabaka tehlikesi halinde meydana gelen kalp çarpıntısı ve çığlık atma üzere tepkiler
-
Titreme
-
Panik atak
-
Bayılma hissi
-
Donup kalma ve reaksiyon verememe
-
İçinde örümcek ya da örümcek ağının bulunduğu resme bakmakta zorluk çekme
-
Açık alanda yapılan aktivitelere karşı kaçınma davranışı
-
Örümceğin varlığını kanıtlaması ve hatırlatması nedeniyle örümcek ağı görmekten çok korkma hali
Örümcek korkusu atakları bayılma, mide bulantısı, ağızda kuruluk ve titreme üzere ani yansılarla kendini muhakkak eder.
Herhangi bir tetikleyicinin ortaya çıkardığı ataklar, terleme ve anlık şuur kaybı üzere semptomlara kadar gidebilir.
Yüzde kızarıklık, yanma, tansiyon dengesizliği, bulanık görme ve nefes darlığı atakların en bariz göstergeleridir.
Bir yerde örümcek bulunmasa da bulunacağına dair rastgele bir tedirginlik hissetmek dahi ataklara sebep olabilir.
Örümcek korkusu tedavisinde birden fazla formül izlenebilir.
Genellikle özgül fobiler için uygulanan terapi ve tedavi teknikleri araknofobi için de geçerlidir. Yaygın formda gözlenen fobilerden biri olan örümcek korkusu ve başka tüm rahatsızlıkların ruhsal nitelikli olduğu bilinmeli ve tedavisi için yardım alınmalıdır.
Tedavi teknikleri ortasında öne çıkan uygulamalar; bireyin farkındalığını artırmaya yarayan gerçeklik terapisi ve bilişsel davranışçı terapi üzere farklı tekniklerdir.
Örümcek dehşetinin çok ağır ve içinden çıkılamaz bir hal alması durumunda kişinin rahatlamasını sağlamak için ilaç dayanağına başvurulabilir.
Ancak bu sadece uzman tarafından önerilen ve gereksinim duyulması halinde uygulanan bir tedavi formülüdür. Zira fobilerin tek başına ilaç dayanağı ile çözümlenmediği bilinmektedir.
Örümcek korkusu yaşayan ve günlük hayatı olumsuz etkilenen bireylerin birinci başvurduğu takviye süreçlerinin başında uzman terapist eşliğinde sunulan tedaviler gelir.
Bunun yanı sıra örümcek korkusu tedavisinde tercih edilen çok sayıda sistemin uygulanması ve karşılıklı bağlantı yoluyla sorunun anlaşılarak çözümlenmesi kelam konusu olur.
Araknofobi tedavisi nasıl uygulanır?
Örümcek korkusu tedavisi uygulanırken öncelikle bir uzman tarafından mevcut dehşetin fobi boyutunda olup olmadığı tespit edilir ve buna nazaran araknofobi tanısı konur. Akabinde kişinin yaşadığı dehşetin şiddetine ve bireyin karakteristik özelliklerine bağlı olarak en uygun tedavi yolu seçilir.
Burada metodu sunan ve süreci yöneten kişi terapist olmakla birlikte danışan ve terapist ortasındaki bağlantı de son derece değerlidir.
Bazı danışanların ağır dehşet yaşaması nedeniyle bilişsel davranışçı terapi formülleri ile ilerlenirken birtakım danışanlar için maruz bırakma terapisi üzere farklı teknikler tercih edilebilir. Bu durum uzman terapistin en uygun tekniği seçmesi ve danışanla birlikte karar vermesi yoluyla gerçekleştirilir.
Örümcek korkusu tedavisiyle kişinin ruhsal kaynaklı sıkıntısının çözümlenmesi ve günlük hayatında rahat etmesi kelam konusu olur.
Araknofobi tedavisinin bir öbür yararı da kişinin şuurlu halde kaygılarının farkında olması ve buna yönelik muhakkak metotları geliştirebilmesidir.
Tedavi sonrasında bireyin duruma mümkün olduğu kadar gerçekçi yaklaşması kıymetlidir.
Tüm fobi çeşitlerinde tek başına tahlil üretmek zorlayıcı olabilir. Bunun sebebi fobilerin bireylerin gerçek dışı ve ağır dehşetlerini yansıtmasıdır.
